Όλη η διαδικασία και τα στάδια επιλογής και διορισμού των Δικαστών από το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο .
Στην προκήρυξη 35 θέσεων Δικαστών προχώρησε το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο, το οποίο απαρτίζεται από τους Δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Όπως αναφέρεται, το Συμβούλιο προτίθεται να πληρώσει τις ακόλουθες θέσεις Δικαστών στη Δικαστική Υπηρεσία:
23 θέσεις Επαρχιακού Δικαστή,
5 θέσεις Ανώτερου Επαρχιακού Δικαστή και
7 θέσεις Προέδρου Επαρχιακού Δικαστηρίου.
Σύμφωνα με την Προκήρυξη, Δικηγόροι που ενδιαφέρονται για διορισμό μπορούν να υποβάλουν αίτηση/αιτήσεις στο Διοικητικό Πρόεδρο του Επαρχιακού Δικαστηρίου στο οποίο ο υποψήφιος έχει την έδρα του ως δικηγόρος μέχρι την 20η Σεπτεμβρίου, συνοδευόμενη από:
-Βιογραφικό σημείωμα («Curriculum Vitae») και πρόσφατη φωτογραφία
– Υπεύθυνη δήλωσή του αιτητή ως προς τυχόν προηγούμενες ή τρέχουσες εναντίον του υποθέσεις, είτε ποινικές είτε αστικές
– Σύντομη χωριστή περιγραφή της προσωπικότητας του αιτητή, προερχόμενη από τον ίδιο
– Δύο υποστηρικτικές εκθέσεις («references») από πρόσωπα έξω από το νομικό κόσμο που γνωρίζουν τον υποψήφιο και δεν έχουν μ’ αυτόν οποιαδήποτε συγγένεια.
Τονίζεται πως, στην/στις αίτηση/αιτήσεις απαραιτήτως να δηλώνεται η/οι θέση/θέσεις για την/τις οποία/οποίες ενδιαφέρεται, καθώς και ο αριθμός μητρώου δικηγόρου που κατέχει.
Διευκρινίζεται, δε, ότι όλοι οι Δικαστές των πρωτόδικων Δικαστηρίων θεωρούνται, αναλόγως, υποψήφιοι και ως εκ τούτου δεν χρειάζεται να υποβάλουν οποιαδήποτε αίτηση για τις θέσεις Προέδρου Επαρχιακού Δικαστηρίου και Ανώτερου Επαρχιακού Δικαστή.
Η διαδικασία και τα κριτήρια
Το πρώτο στάδιο είναι αυτό της Προκήρυξης των θέσεων. Όπως αναφέρεται, το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο προκηρύσσει κενές θέσεις για πλήρωση στη Δικαστική Υπηρεσία ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες των Δικαστηρίων. Η προκήρυξη γίνεται με ανακοίνωση του Συμβουλίου η οποία καθορίζει τον αριθμό των κενών θέσεων και των Δικαστηρίων στα οποία υπάρχουν κενές θέσεις και καλεί εντός καθορισμένου χρόνου τους ενδιαφερόμενους να υποβάλουν αιτήσεις κατά τον τύπο και τρόπο που προσδιορίζεται στην προκήρυξη.
Η προκήρυξη δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, αναρτάται στα κατά τόπους Πινάκια των Επαρχιακών Δικαστηρίων, και αποστέλλεται επίσης σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή στον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο και τους οικείους Δικηγορικούς Συλλόγους. Η προκήρυξη αναρτάται επίσης στην ιστοσελίδα του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
Υποβολή Αιτήσεων και συστάσεις
Το δεύτερο στάδιο είναι αυτό της υποβολής αιτήσεων, όπου κάθε υποψήφιος υποβάλλει αίτηση στον Διοικητικό Πρόεδρο του Επαρχιακού Δικαστηρίου στο οποίο ο υποψήφιος έχει την έδρα του ως δικηγόρος ασκών το επάγγελμα. Η αίτηση θα συνοδεύεται από:
-Βιογραφικό σημείωμα («Curriculum Vitae»).
-Υπεύθυνη δήλωσή του ως προς τυχόν προηγούμενες ή τρέχουσες εναντίον του υποθέσεις, είτε ποινικές είτε αστικές.
-Σύντομη χωριστή περιγραφή της προσωπικότητας του αιτητή, προερχόμενη από τον ίδιο.
-Δύο υποστηρικτικές εκθέσεις («references») από πρόσωπα έξω από το νομικό κόσμο που γνωρίζουν τον υποψήφιο και δεν έχουν μ’ αυτόν οποιαδήποτε συγγένεια.
Το τρίτο στάδιο είναι αυτό των συστάσεων από Προέδρους Επαρχιακών Δικαστηρίων και Δικηγορικούς Συλλόγους. Ειδικότερα, ο οικείος Διοικητικός Πρόεδρος Επαρχιακού Δικαστηρίου σε τακτή προθεσμία καταρτίζει κατάλογο υποψηφίων με αλφαβητική σειρά, τον οποίο διαβιβάζει στη Γραμματεία του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου.
Η Γραμματεία με την σειρά της διαβιβάζει τον εν λόγω κατάλογο σε όλους τους οικείους Προέδρους των Επαρχιακών Δικαστηρίων και Δικαστηρίων Ειδικής Δικαιοδοσίας παγκύπρια, για να διατυπώσουν και εκείνοι, αφού απαραιτήτως λάβουν εγγράφως τις απόψεις των Δικαστών του Δικαστηρίου τους, οι οποίοι οφείλουν, έκαστος, να καταθέσουν την τεκμηριωμένη γνώση τους, θετική ή αρνητική, για τον κάθε υποψήφιο. Ακολούθως, οι οικείοι Πρόεδροι συντάσσουν και αποστέλλουν έκθεση στη Γραμματεία του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου.
Η Γραμματεία διαβιβάζει επίσης τον αλφαβητικό κατάλογο υποψηφίων στους οικείους Προέδρους των Δικηγορικών Συλλόγων για να ετοιμάσουν και αυτοί εκθέσεις, αφού λάβουν τις απόψεις της Επιτροπής του Δικηγορικού Συλλόγου.
Στις περιπτώσεις όπου υποψήφιοι προέρχονται από τη Νομική Υπηρεσία, σχετικός αλφαβητικός κατάλογος με τα ονόματά τους αποστέλλεται στο Γενικό Εισαγγελέα για τις απόψεις του. Νοείται ότι το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο μπορεί να αναζητήσει συμπληρωματικές ή διευκρινιστικές απόψεις από τους πιο πάνω.
Προκαταρκτική εξέταση
Το τέταρτο στάδιο είναι αυτό της προκαταρκτικής εξέτασης των αιτήσεων από το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο. Συγκεκριμένα, το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο αναθέτει σε δύο εκ των μελών του να εξετάσουν τις αιτήσεις.
Τονίζεται πως, υποψήφιοι οι οποίοι δεν συστήνονται τουλάχιστον από πέντε Δικαστές των Επαρχιακών Δικαστηρίων ή από τουλάχιστον δύο Δικαστές των Δικαστηρίων οποιασδήποτε Ειδικής Δικαιοδοσίας, εάν η θέση αφορά σε τέτοιο Δικαστήριο, ή συνδυασμού αυτών, ή από δύο τουλάχιστον Δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου ή του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου και μέχρις ότου αυτά συσταθούν από δύο Δικαστές του νυν Ανωτάτου Δικαστηρίου ή από τουλάχιστον τρεις Δικαστές του Εφετείου όταν αυτό συσταθεί ή από τον Πρόεδρο και δύο από τα μέλη της Επιτροπής του οικείου Δικηγορικού Συλλόγου, αποκλείονται από οποιαδήποτε επόμενη διαδικασία.
Επισημαίνεται, δε, πως ουδείς υποψήφιος προχωρά στο επόμενο στάδιο εκτός εάν τηρεί όλα τα απαραίτητα νομοθετικά και τυπικά προσόντα της θέσης για την οποία υποβάλλει αίτηση.
Πάντως, για τα προαναφερθέντα το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο τηρεί προς τούτο σχετικό πρακτικό το οποίο κατατίθεται στο Αρχείο του.
Τονίζεται, περαιτέρω, πως υποψήφιος δυνατόν να αποκλεισθεί σ’ αυτό ή σε οποιοδήποτε επόμενο στάδιο εάν περιέλθουν στο Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο εγγράφως έγκυρα στοιχεία που να δικαιολογούν αποκλεισμό ή επανεξέταση υποψηφιότητας ή της περαιτέρω προώθησης της. Πριν ο υποψήφιος, όμως, αποκλειστεί στη βάση της παρούσας πρόνοιας, το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο ενημερώνει σχετικά γραπτώς τον υποψήφιο και τον καλεί να καταθέσει τις θέσεις του για τον μη αποκλεισμό του εντός καθορισμένου χρόνου.
Κλήτευση υποψηφίων σε συνέντευξη
Το πέμπτο στάδιο αφορά στην κλήτευση των υποψηφίων για τις θέσεις σε μία πρώτη συνέντευξη. Συγκεκριμένα, το Δικαστικό Συμβούλιο καλεί όλους τους υποψηφίους οι οποίοι έχουν κριθεί ως καθόλα προσοντούχοι σε πρώτη συνέντευξη σε χώρο και χρόνο που καθορίζεται.
Βάσει της διαδικασίας, στον κάθε υποψήφιο παραχωρείται χρόνος 20΄ κατά τον οποίο απαντώνται οι ερωτήσεις που έχουν προκαθοριστεί από το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο και οι οποίες στοχεύουν στο να αναδείξουν:
-την προσωπικότητα του υποψηφίου (30%).
-τη νομική του γνώση (30%).
-την ικανότητα του να απορροφά και να αναλύει πληροφορίες (20%).
-την ευρύτητα σκέψης του και το γενικό γνωσιολογικό του πεδίο (10%).
-την ικανότητα να εργάζεται υπό συνθήκες αντίξοες, αποτελεσματικά και γρήγορα (10%).
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, κάθε μέλος του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου τηρεί σε χωριστά φύλλα τις βαθμολογίες που δίδει σε έκαστο υποψήφιο. Ανάλογα με τον αριθμό των κενών προς πλήρωση Δικαστικών θέσεων, επιλέγει τους τρεις υποψηφίους για κάθε θέση που συγκεντρώνουν την υψηλότερη βαθμολογία και αιτιολογεί γραπτώς την επιλογή του.
Το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο επιλέγει στο τέλος εκείνους τους υποψήφιους που έχουν συγκεντρώσει τις υψηλότερες συνολικά βαθμολογίες, κατά τρόπο ώστε να δύναται να κληθεί σε δεύτερη συνέντευξη, και νοουμένου ότι ο υποψήφιος έχει συγκεντρώσει τουλάχιστον το 50%, τουλάχιστον διπλάσιος αριθμός υποψηφίων, οι οποίοι και τοποθετούνται στο «Μικρό Κατάλογο». Τηρείται προς τούτο σχετικό πρακτικό στο οποίο αποτυπώνεται η σχετική αιτιολογία.
Κλήτευση σε δεύτερη συνέντευξη
Το έκτο στάδιο αφορά στην κλήτευση των υποψηφίων του «Μικρού Καταλόγου» σε δεύτερη συνέντευξη. Στον κάθε υποψήφιο παραχωρείται χρόνος μέχρι 30΄, και καλείται να απαντήσει σε ερωτήσεις που έχουν καθοριστεί από το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο. Κατά την κρίση του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου και εάν τούτο θεωρείται αναγκαίο λόγω των εκάστοτε επικρατουσών συνθηκών, το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο δύναται να υποβάλει τους υποψηφίους και σε προκαθορισμένο γραπτό δοκίμιο σε συνδυασμό με προφορικές ερωτήσεις.
Οι ερωτήσεις και/ή το γραπτό δοκίμιο στοχεύουν στο να αναδείξουν:
-το βάθος της αναλυτικής νομικής σκέψης (15%).
– το βάθος της γνώσης της νομολογίας και των εξελίξεων σ’ αυτή (15%).
-την ικανότητα να έχει ανοικτό μυαλό και ανεξαρτησία σκέψης (15%).
-την ικανότητα λεκτικής (και στην περίπτωση δοκιμίου), γραπτής επικοινωνίας (15%).
-την ικανότητα οργάνωσης στην εργασία (10%).
-την ικανότητα συνεργασίας (10%).
-την ικανότητα καλής ακρόασης και σεβασμού στην άλλη άποψη (10%).
τις δεξιότητες στην τεχνολογία (10%).
Ακολούθως, το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο επιλέγει τους καταλληλότερους υποψήφιους που έχουν συγκεντρώσει τις υψηλότερες βαθμολογίες άνω του 70% και προς τούτο τηρείται σχετικό πρακτικό στο οποίο αποτυπώνεται η σχετική αιτιολογία.
Τονίζεται πως, για την κενή ή κενές θέσεις, επιλέγεται ο υποψήφιος ή οι υποψήφιοι που έχουν επιλεγεί ως αποτέλεσμα της βαθμολογίας στη δεύτερη συνέντευξη, αφού συνυπολογιστούν στο τελικό αυτό στάδιο οι Εκθέσεις των Προέδρων, και των Δικηγορικών Συλλόγων, τα ακαδημαϊκά προσόντα, τα χρόνια δικηγορίας και το όλο βιογραφικό σημείωμα του υποψηφίου.
Όλα τα πιο πάνω συναποτελούν το 50% της τελικής βαθμολογίας (ήτοι οι Εκθέσεις των Προέδρων 20%, τα ακαδημαϊκά προσόντα 20% και το 10% τα χρόνια δικηγορίας και το όλο βιογραφικό), με το υπόλοιπο 50% να προέρχεται από το αποτέλεσμα της δεύτερης συνέντευξης.
Επισημαίνεται ότι, τηρείται σχετικό πρακτικό στο οποίο αποτυπώνεται η σχετική αιτιολογία.
Το έβδομο και τελευταίο στάδιο είναι αυτό της ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων και ο διορισμός των επιτυχόντων Δικαστών. Συγκεκριμένα, το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο, έχοντας αποφασίσει περί των καταλληλότερων υποψηφίων προς διορισμό και ετοιμάζοντας σχετικό κατάλογο με σειρά κατάταξης, ανακοινώνει δημοσίως στην ιστοσελίδα του τα αποτελέσματα και αποστέλλει προς ένα έκαστο των επιλεγέντων επιστολή μέσω της Γραμματείας.
Σε περίπτωση μη αποδοχής διορισμού, το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο προχωρεί στο να προσφέρει διορισμό στον αμέσως επόμενο καταλληλότερο υποψήφιο σύμφωνα με τη σειρά κατάταξης.
Τονίζεται, εξάλλου, πως κάθε υποψήφιος δικαιούται να έχει πρόσβαση στα τηρηθέντα πρακτικά καθ’ όλη τη διαδικασία ως ανωτέρω περιγράφεται, αφού θέσει γραπτώς τους λόγους για την ανάγκη πρόσβασης και εγκριθεί το αίτημα από το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο.
Οι μισθοί και ο αριθμός των Δικαστών
Αξίζει, πάντως, να αναφερθεί πως, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει αναρτημένα στην ιστοσελίδα του το Γενικό Λογιστήριο, οι Πρόεδροι των Επαρχιακών Δικαστηρίων λαμβάνουν ετήσιο μισθό που ανέρχεται στις 88.142 ευρώ.
Οι Ανώτεροι Επαρχιακοί Δικαστές αμείβονται με 73.983 ευρώ ετησίως, ενώ για τους Επαρχιακούς Δικαστές δεν αναφέρεται η αμοιβή τους. Αναλυτικά ο πίνακας με τους μισθούς που λαμβάνουν οι κρατικοί αξιωματούχοι από 1η Ιανουαρίου 2019 στο κάτω μέρος του κειμένου σε μορφή pdf.
Σύμφωνα, εξάλλου, με τα όσα αναφέρονται στην επίσημη ιστοσελίδα του Ανωτάτου Δικαστηρίου, σήμερα υπάρχουν 104 δικαστές σε υπηρεσία σε όλα τα πρωτόδικα Δικαστήρια τής Δημοκρατίας και 13 Δικαστές στο Ανώτατο Δικαστήριο. Περίπου 60% του συνόλου των δικαστών είναι άνδρες και 40% γυναίκες.
Σημειώνεται πως, οι δικαστές των πρωτόδικων δικαστηρίων διορίζονται από το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο, ένα σώμα που απαρτίζεται από τους Δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο είναι αρμόδιο για το διορισμό, προαγωγή και μετάθεση όλων των Δικαστών και την άσκηση πειθαρχικής εξουσίας επ’ αυτών.
Οι Δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου διορίζονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο οποίος συνήθως επιλέγει ανάμεσα στους Προέδρους των πρωτόδικων δικαστηρίων, λαμβάνοντας υπόψη τις συστάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
Επισημαίνεται ότι, οι δικαστές δε μπορούν να παυθούν εκτός κάτω από πολύ εξαιρετικές περιστάσεις. Οι Δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου αφυπηρετούν σε ηλικία 68 ετών, ενώ οι δικαστές των πρωτόδικων δικαστηρίων σε ηλικία 65 ετών.
